بغداد پایتخت کشور عراق بوده و نام یکی از استانهای عراق نیز میباشد. شهر بغداد هنوز از درگیریهایی رنج میبرد که چندین دهه قلمرو آن را از هم پاشیده است. جاده بغداد بر روی رودخانه تاریخی دجله کشیده شده است. این شهر که در مرکز کشور قرار دارد، حدود ۷ میلیون نفر جمعیت دارد. جاذبهها و میراث فرهنگی بغداد که مهد تمام تمدنهای خاورمیانه محسوب میشود، در اثر جنگ و بمباران آسیبهای جدی دیده است. شهر بغداد که بیش از ۱۰ قرن پیش مرکز فرهنگی واقعی جهان بود، اکنون به دلیل درگیریهای داخلی و خارجی ویران شده است. بااینحال، پایتخت عراق همچنان دارای جاذبههای فرهنگی بسیاری است که در این مقاله سعی میکنیم شما را با آنها آشنا کنیم و ۱۰ مکان گردشگری در بغداد را به شما معرفی کنیم که میتوانید از آنها دیدن کنید.
۱. موزه ملی عراق
اولین مکان گردشگری در بغداد موزه ملی عراق است. بیایید فهرست «جاذبههای گردشگری بغداد» را با موزه ملی عراق آغاز کنیم که موزهای واقع در مرکز بغداد است. این موزه شامل آثار گرانبهایی از تمدن بینالنهرین، آثار تاریخی ارزشمند پارت، سومریها، بابل و کشورهای اولیه عربی است. بعید است که در این جغرافیا، موزهی دیگری بتواند مانند موزهی ملی عراق به مجموعهای غنی از آثار ببالد. این موزه توسط گرترود بل، جهانگرد و نویسنده بریتانیایی تأسیس شد و اندکی قبل از مرگ او در سال ۱۹۲۶ افتتاح شد. این موزه در ابتدا بهعنوان موزه باستانشناسی بغداد شناخته میشد. به لطف غنای باستانشناسی بینالنهرین، این مجموعه یکی از شاخصترین مجموعههای جهان است و تا به امروز به فعالیتهای علمی و نمایشگاهی برجسته ادامه میدهد. این موزه همیشه به دو زبان انگلیسی و عربی نمایش داده میشود. در حال حاضر این مجموعه به دلیل عملیات نظامی و غارت فقیر شده، اما اخیراً بار دیگر دروازههای خود را به روی گردشگران باز کرده است.
۲. باغوحش بغداد
مکانهای گردشگری بغداد نهتنها شامل آثار تاریخی، بلکه شامل باغوحش بغداد نیز میشود که زمانی با ۵۰۰ حیوان، بزرگترین باغوحش خاورمیانه بود که مدت کوتاهی پس از شروع جنگ غارتشده و متروک باقی ماند. چند سال پیش، یک ببر بنگال در این مکان توسط یک سرباز مست کشته شد و این مسئله به محبوبیت باغوحش لطمه زد. بااینحال، اخیراً، خانوادههای عراقی شروع به بازگشت به این مکان کردهاند که زمانی معروف و محبوب بوده است، و در آن اوقات فراغت خود را گذارندِه، به حیوانات غذا میدهند و در سایه درختان استراحت میکنند. این باغوحش چندین سال پیش بازسازی شد، قفسها ارتقاء یافتند و حیوانات جدید وارد شدند: شترمرغ، خرس، شیر… اکنون دیگر درهای باغوحش بغداد به روی همه مسافران باز است.
۳. مسجد امالقری
مسجد امالقری یکی از بهترین مکانهای گردشگری در بغداد است. مسجد امالقری که به معنای «مادر همه شهرها» است در سال ۱۹۹۸ تأسیس شد و برای دولت وقت عراق ۷.۵ میلیون دلار هزینه داشت. این بنا به یاد پیروزی در جنگ ۱۹۹۱ ساخته شده است. طراحی معماری این مسجد نیز به سبک نظامی بوده است. این منارهها که هرکدام ۴۳ متر طول دارند، مانند یک تفنگ تهاجمی کلاشینکف ساختهشدهاند. بنای مسجد از سنگآهک سفید با موزاییک ساخته شده است و منارههای داخلی قله با پرچمهای ایران نقاشی شدهاند.
۴. خرابههای هاترا
در فاصلهای نهچندان دور از بغداد، ویرانههای شهری که زمانی قدرتمند بود قرار دارد که اکنون در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. این مکان از دیدنیترین مکانهای بغداد است. شهر هاترا مرکز پادشاهی اشکانیان بود و به دلیل قرار گرفتن در مسیرهای کاروانی، آهنربایی برای صنعتگران، بازرگانان و سایر مشاغل از سراسر خاورمیانه بود. تا به امروز، بسیاری از بناهای معماری، معابد بسیاری از خدایان، و همچنین سکههای طلا، مجسمههای دوران سلطنت پارتها حفظ شده است. خود شهر حدود ۳-۴ قرن قبل از میلاد تأسیسشده است. متأسفانه طی چند سال گذشته، به دلیل درگیریهای داخلی در خاک عراق و اقدامات تروریستها، هاترا آسیب جدی دیده است. بااینحال، حتی بیرحمترین ستیزه جویان نیز نتوانستند آنچه را که قرنها پیش ساخته شده بود، ویران کنند. اکنون ویرانههای هاترا یکی از پربازدیدترین مکانها نهتنها در قلمرو بغداد و حومه آن، بلکه در کل عراق است.
۵. مسجد ابوحنیفه
این مسجد اهل سنت از میراث تاریخی پایتخت عراق محسوب میشود که واقع در منطقه الاعظمیه است و در سال ۹۸۵-۹۸۶ ساخته شده است. مسجد ابوحنیفه قرنها در اختیار سلجوقیان، ترکهای عثمانی، انگلیسیها و اعراب قرار گرفت، اما اهمیت خود را برای مردم محلی که این مسجد را زیارتگاه میدانستند از دست نداد. مساحت این مسجد ۱۰ هزار متر است و میتواند بیش از ۵ هزار بازدیدکننده را بهطور همزمان در خود جای دهد. مسجد ابوحنیفه با ۴ گنبد و ۲ مناره بلند بهحق در فهرست زیباترین بناهای عراق و زیباترین مساجد جهان قرارگرفته است.
۶. خیابان المتنبی
خیابان متنبی را زادگاه کتابفروشان نیز مینامند. قرنهاست که کتابفروشان در این خیابان که در محله تاریخی بغداد قرار دارد، تجارت میکنند. باوجود جنگ، دیکتاتوری و ویرانی که سالها به طول انجامید، تجارت کتاب یک دقیقه هم در این مکان متوقف نشد. در جهان عرب ضربالمثلی وجود دارد که میگوید: «قاهره مینویسد، بیروت چاپ میکند، بغداد میخواند». این ضربالمثل ارزش فرهنگ و عشق به مطالعه را برای ساکنان این شهر باشکوه بهدرستی بیان میکند. ویژگی مثبت این بازار این است که میتوانید هرگونه ادبیاتی را در آن پیدا کنید، از کتابهای مارکز و نسخههای کمیاب آثار کلاسیک عربی و کتابهای درسی گرفته تا کتابهای بهشدت فنی. همچنین در امتداد این خیابان، رستورانها و کافههای زیادی پیدا خواهید کرد که اغلب میتوانید عربهای اهل مطالعه را با یک فنجان چای عربیکا و نعناع معطر ملاقات کنید.
۷. کاخ عباسی
مکان بعدی گردشگری در بغداد، صومعه عباسیان است. عباسیان در اواخر قرن دوازدهم کاخ خود را در مرکز خلافت خود ساختند و تا به امروز این کاخ ارزش فرهنگی و تاریخی را نهتنها برای عراق بلکه برای کل جهان حفظ کرده است. این کاخ در مرکز تاریخی بغداد واقعشده است، بنابراین یافتن این جاذبه گردشگری برای گردشگران سخت نخواهد بود. این کاخ در دوران «عصر طلایی» بغداد یعنی زمانی که بغداد مرکز جهان عرب-فارس بود ساخته شد. ساختمانی مجلل، با موزاییکهای متنوع که شامل سنگ مرمر چندرنگ، آینهها و شیشههای تزئین شده با نقاشیهایی بر روی آنها است. اسناد تاریخی مربوط به قرونوسطی حاکی از آن است که کاخ عباسی زمانی با طلا و الماس تزئین شده بود، اما امروزه این اطلاعات قابل تأیید نیست. بااینحال، کاخ عباسی در حال حاضر مکانی عالی برای گردشگری و گرفتن عکس یادگاری در بغداد است.
۸. بنای یادبود آزادی
در سال ۱۹۶۱ معماری به نام جواد سلیم مجسمه بزرگی را برای گرامیداشت آزادی عراق ساخت که در میدان التحریر نصب شد. چند سال قبل از آن، یا بهتر است بگوییم در سال ۱۹۵۸، عراق با تظاهرات گستردهای روبرو شد که الهامبخش مجسمهساز برای خلق این شاهکار بود. این بنا غیرنظامیان بغداد و سایر شهرهای عراق را به تصویر میکشد که در انقلاب ۵۸ شرکت کردند. محل برگزاری تظاهرات، میدان تحریر بود، جایی که ساکنان شهر دستهدسته جمع شدند. این بنای برجسته تحت تأثیر معماری آشوری و بابلی و همچنین پست امپرسیونیستها ساخته شده است.
۹. مسجد ناتمام
در اواخر دهه ۱۹۹۰، زمانی که کشور از فقر و زوال اقتصادی در حال فروپاشی بود، صدام حسین، رهبر سابق عراق، تصمیم گرفت صدها میلیون دلار برای پروژهای برای ساخت یک مسجد جدید و باشکوه هزینه کند. زمان گذشت، شروع به ساختن مسجد کردند، اما در سال ۲۰۰۳ این پروژه به دلیل بروز جنگی دیگر متوقف شد. امروزه، بدیهی است که عراق هیچ پولی برای تکمیل این مسجد پرشکوه ندارد و ۱۷ سال است که گنبد مرکزی ناتمام مانده و جرثقیلهای غولپیکر بر فراز مسجد آویزان است. دولت هیچ برنامه دقیقی برای این مسجد ندارد، بنابراین وقتی به بغداد رسیدید، حتماً به محل هیپودروم قدیمی بروید، چراکه جایی است که این مسجد در حال حاضر بهصورت ناتمام در آن قرارگرفته است. شهر بغداد اکنون در تلاش است تا از جنگهای ویرانگر نجات یابد.
۱۰. مسجد طلایی
دهمین مکان گردشگری انتخابی ما در فهرست «جاذبههای گردشگری بغداد» مسجد طلایی است که احتمالاً زیباترین مسجد در بغداد است. این مکان در ابتدا بهعنوان مدفن امام موسی کاظم و همچنین عالم بزرگوار خواجه نصرالدین طوسی مورداحترام بوده است. این مسجد در قرن شانزدهم ساخته شد و در سال ۱۸۱۳ منارهها و گنبدها طلاکاری شدند و پسازآن مسجد الکاظمیه را «مسجد طلایی» نامیدند.